1889 ഏപ്രിൽ 4-ന് മധ്യപ്രദേശിലെ ബാവായ് എന്ന ഗ്രാമത്തിലാണ് പണ്ഡിറ്റ് മഖൻലാൽ ചതുർവേദി ജനിച്ചത് . ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ കിരാത ഭരണം നടമാടിയ കാലം . 1906-1910 കാലഘട്ടത്തിൽ അദ്ദേഹം ഒരു സ്കൂൾ അധ്യാപകനായി ജോലി ചെയ്തു. എന്നാൽ താമസിയാതെ തന്റെ മാതൃരാജ്യത്തിനായുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിൽ അദ്ദേഹം സജീവമായി. അക്കാലത്ത് നിസ്സഹകരണ പ്രസ്ഥാനത്തിലും ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ സമരത്തിലും അദ്ദേഹം പങ്കെടുത്തു. ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണകാലത്ത് അദ്ദേഹം എണ്ണമറ്റ തവണ തടവിലാക്കപ്പെട്ടു, പക്ഷേ അതൊന്നും സ്വാതന്ത്ര്യ സമര പ്രക്ഷോഭങ്ങളിൽ നിന്ന് അദ്ദേഹത്തെ പിന്തിരിപ്പിച്ചില്ല.
പണ്ഡിറ്റ് മഖൻലാൽ ചതുർവേദി പ്രശസ്ത കവിയും പത്രപ്രവർത്തകനും കൂടിയായിരുന്നു. ജേണലിസത്തിന് വേണ്ടി തുടങ്ങിയ ഏഷ്യയിലെ ആദ്യത്തെ സർവകലാശാല ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ പേരിലാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. മഖൻലാൽ ചതുർവേദി നാഷണൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഓഫ് ജേണലിസം ആൻഡ് കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻ എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന ഇത് മധ്യപ്രദേശിലെ ഭോപ്പാലിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഹിന്ദി സാഹിത്യത്തിലെ നിയോ റൊമാന്റിസിസം മൂവ്‌മെന്റിന് നൽകിയ സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്ക് 1955-ൽ സാഹിത്യ അക്കാദമി അവാർഡ് ലഭിച്ച ആദ്യ വ്യക്തിയാണ് അദ്ദേഹം. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ‘ഹിം തരിംഗിണി’ എന്ന കൃതി ഇന്നും സാഹിത്യ വൃത്തങ്ങൾക്കിടയിൽ പ്രചാരത്തിലുണ്ട്. സാഗർ സർവ്വകലാശാല അദ്ദേഹത്തെ ‘ഡി ലിറ്റ്’ നൽകി ആദരിച്ചു. ദേശീയ ജേർണലുകളായ “പ്രഭ”യുടെയും പിന്നീട് “കർമ്മവീർ” ന്റേയും എഡിറ്ററായിരുന്നു മഖൻലാൽ. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുശേഷം സർക്കാരിൽ സ്ഥാനം തേടുന്നതിൽ നിന്ന് വിട്ടുനിൽക്കുന്ന ചുരുക്കം ചില സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനികളിൽ ഒരാളായിരുന്നു അദ്ദേഹം. സാമൂഹ്യ തിന്മകൾക്കെതിരെ അദ്ദേഹം സംസാരിക്കുകയും എഴുതുകയും ചെയ്തു, മഹാത്മാഗാന്ധി സ്വപ്നം കണ്ടതുപോലെ ചൂഷണരഹിതവും തുല്യവുമായ സമൂഹത്തിനായി പ്രവർത്തിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കവിതകളിൽ പോലും തന്റെ രാജ്യത്തോടുള്ള ഈ നിരുപാധികമായ സ്നേഹവും ആദരവും വ്യക്തമായി കാണാൻ കഴിയും.
1968 ജനുവരി 30-ന് പണ്ഡിറ്റ് മഖൻലാൽ ചതുർവേദി
അന്തരിച്ചു.
Discussion about this post